Πόλεμος ήταν…
πικραλίδες με αγάλματα
Η εικαστική σύνθεση εξωφύλλου είναι βασισμένη σε έργο της ζωγράφου Ντόρας Αντωνιάδου
Ελληνικά Γράμματα / 2001
Πόλεμος ήταν…
Δημοσιεύματα & αναφορές
Ο Νίκος Τομαράς και σε αυτή τη συλλογή ακολουθεί μοναχική πορεία. Δε μηχανεύεται τερτίπια. Αποφεύγει τις σχολές. Προτιμά να ανασκαλεύει στο πιθάρι της μνήμης φωτοσκιάσεις πάθους, διεκδικώντας περισσότερο από την προσοχή μας το αίσθημά μας.
Μετά το υπαινικτικό του τίτλου της δεύτερης συλλογής του «Σχεδόν πια ναυτικός» ο ποιητής θα αυτοπροσδιοριστεί με σαφήνεια στο ποίημα «Ταυτότητα»: «Ακούω γνώριμους ήχους / μυρίζω το χώμα / αφήνω τη βροχή / εικόνες και λέξεις / να με κτυπούν / Εδώ ανήκω.»
Στην πρώτη ενότητα με τίτλο «Αντιδρομή» μας οδηγεί «στα τολμηρά ταξίδια του Φαέθοντα που γνώριζε πως δεν έχουν επιστροφή» ενώ βάζοντας «φτερά» διαχωρίζει με σαφήνεια τον κόσμο της ποίησης από την «έξοχη σιωπή των ψηλών σπιτιών».
Στο ποίημα «La petite mort», που είναι και ο τίτλος της δεύτερης ενότητας θα μας απογειώσει ερωτικά με φόντο μουσικό επιστρέφοντας, με διαφορετικό τρόπο αυτή τη φορά, στο χώρο της ερωτικής ποίησης.
Οι συνθέσεις της Ντόρας Αντωνιάδου που κοσμούν τη συλλογή αυτή, παντρεύονται θαυμαστά με τους στίχους καθώς από τις μορφές της αναδύεται το ανήσυχο πνεύμα της εποχής και το αίσθημα μοναξιάς που το στραγγαλίζει.
Εφημ. Τοπικό Βήμα, Ιούνιος 2005
Στον καινούργιο ποιητικό κύκλο, ο Νίκος Τομαράς, ακολουθώντας μοναχική πορεία, αυτοπροσδιορίζεται: «Ακούω γνώριμους ήχους / μυρίζω το χώμα / αφήνω τη βροχή / εικόνες και λέξεις / να με κτυπούν / Εδώ ανήκω.»
Χωρίζει τον κύκλο σε δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα «Αντιδρομή» μας οδηγεί στα «τολμηρά ταξίδια του Φαέθοντα που γνώριζε πως δεν έχουν επιστροφή» ενώ βάζοντας «φτερά» διαχωρίζει με σαφήνεια τον κόσμο της ποίησης από την «έξοχη σιωπή των ψηλών σπιτιών». Στο ποίημα «La petite mort», που είναι και ο τίτλος της δεύτερης ενότητας, ο Νίκος Τομαράς επιστρέφει στην προσφιλή του ερωτική ποίηση.
Το εικαστικό μέρος της συλλογής ανήκει στη ζωγράφο Ντόρα Αντωνιάδου. Οι συνθέσεις της είναι θεματικά και αισθητικά συνδεδεμένες με τους στίχους του ποιητή.
Έθνος της Κυριακής, 25/9/2005
«Αναζήτηση του εγώ μέσα στη μνήμη αλλά και στο πάθος για τα πράγματα. Για τις λέξεις. Αλλού αυτοβιογραφικός και αλλού μέσα από μια συλλογική διερεύνηση, ο Τομαράς ακολουθεί ένα προσωπικό δρόμο..»
Τέα Βασιλειάδου, Εφημ. Ημερησία, 11-12/6/2005
Εφημερίδα Μάχιμο Βήμα, Φεβρουάριος 2006
Εφημερίδα Τα νέα των προαστίων, 20.2.2006
Περιοδικό Η λέξη, τεύχ. 186, Οκτ.- Δεκ. 2005
Περιοδικό Ανοιχτό Σχολείο, τεύχ. 97, Οκτ.- Δεκ. 2005
Περιοδικό Ακτή, τεύχ. 64, Φθινόπωρο 2005
Περιοδικό Οδός Πανός, τεύχ.129, Ιούλιος – Σεπ. 2005
Εφημερίδα Έθνος, 17.6.2005
Εφημερίδα Το Βήμα της Κυριακής, 17.4.2005
Ποιήματα από τη συλλογή
Αντιδρομή
Το κρύο φέτος άργησε,
μνήμες πάνε κι έρχονται.
Ο πόλεμος δε λέει να σταματήσει,
δικαιολογία πειστική δε δόθηκε.
Αναρχικοί κι ονειροπόλοι,
πώς να γίνεις ευτυχισμένος
με ποίηση στο δωμάτιο,
μετρώντας την απόσταση ως το θάνατο,
τις έξυπνες βόμβες ως το φιλί της μάνας;
Θέλω ή θηλιά
Δύο γράμματα τρυπούν το μυαλό μου,
το θήτα και το λάμδα,
θήτα όπως θάλασσα
λάμδα όπως λέξη,
θάλασσα οι λέξεις, δηλαδή
το θήτα για την καμπυλότητά του,
το λάμδα για την καλλιγραφία του,
όγδοο και ενδέκατο στη σειρά,
ως αρχικά
θάνατος και θείο
λάβα και λόγος
ως μόνα
λαθεύω, θηλυκό
και σε συνδυασμό
θηλάζω τη λήθη
λήθαργος ή θύελλα
λαθρεπιβάτης σε λιθόστρωτα
θέλησης και θαλπωρής.
Πρόποση
Πολύτιμα κοσμήματα μάταια
αναζήτησαν τη θέση τους,
βαλς γέμισαν τα αυτιά μας,
σκιές αναμείχτηκαν,
φορέματα πλημμύρισαν σαλόνια,
με χέρια που τελετουργούν
σε αγρύπνιας νύχτα χορεύουν.
Αστείρευτη πηγή σε σιωπή σαρκαστική
προσκεκλημένος παρηγορητής
έπλαθα μύθους
μορφές του πνεύματος
ενόχους στους κήπους
ενώ βουκαμβίλιες, γαζίες, γκαζάνια
και λεπτόσπερμα
θρηνούσαν αλχημείες της γλώσσας.
Στη λίμνη βιολιά με βιόλες
έστησαν ήχους πλάι σε χρώματα,
είδοδος τραγουδιστών
γενική παύση.
Άρχοντες της πόλης
πλατιά μελίσματα ακολουθούν.
Ανεξάντλητο το ταξίδι
κι έχω μάθει
στο χρόνο να αντιστέκομαι.
Εβένινος
Βολοκόπημα στις ρίζες του ουρανού
συντροφιά με το τριζόνι της νύχτας
μαραίνομαι στην ημισέληνο
αφήνοντας το φόρεμα του ήλιου
να αιχμαλωτίσει αυτοκρατορίες κάλπικες
να λεηλατήσει κάστρα ανοχύρωτα
απέλπιδες προσδοκίες.
2099 μ.Χ. κομμάτια της βίας βρέθηκαν
σκορπισμένα πάνω σε δέντρα, σε πουλιά,
σε λουλούδια, σε νερά.
Μονόλογος
Για ό,τι παίρνουμε, κάτι δίνουμε
κι αν ο πόνος μετριέται και με τα δάκρυα
η θάλασσα λειτουργεί και ως σύρτης
που άλλοτε ανοίγει και άλλοτε κλείνει
αφού στου χρόνου το ταξίδι
– οι Ιθάκες ποτέ δεν έλειψαν –
κάποτε αποκαλύπτεται
φαντασίας και ζωής διάμεσος.
Για ό,τι κερδίζουμε, κάτι χάνουμε.
Τα ανάλεκτα
Χαρακτικά: Ευαγγελία Πελεντρίδου
Σχόλιο: Μιράντα Ποτηριάδου
Μικρός Κοραής | 2006
“Τα Ανάλεκτα” εκδόθηκαν σε 200 αντίτυπα, για την ποιητική βραδιά που οργάνωσε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Βριλησσίων, στις 6 Φεβρουαρίου 2006 προς τιμή του ποιητή Νίκου Τομαρά. Όλα τα αντίτυπα είναι αριθμημένα και υπογράφονται από τον ποιητή. Την επιμέλεια των κειμένων και την επιλογή των ποιημάτων έκανε η συντακτική ομάδα του τριμηνιαίου λογοτεχνικού περιοδικού «Η πένα του Μικρού Κοραή», που εκδίδει το Βιβλιοπωλείο «Μικρός Κοραής» στο Χαλάνδρι.
«Αν γίνεται να χαρακτηρίσεις έναν ποιητή απλά, με δυο μονάχα λέξεις, αυτές που θα διάλεγα για τον Νίκο Τομαρά, είναι: ταξιδευτής και γειωμένος. Διττή η υπόσταση της ποιητικής του γραφής όπου το ερωτικό πάθος, διαχρονικό στην έκφρασή του, συγκρούεται με εικόνες του σύγχρονου κόσμου, σκληρές, μοναχικές… Η ποίηση του Νίκου Τομαρά ταξιδεύει εντός μας όσο και στα πέλαγα για να προσγειωθεί στον χώρο όπου ενδημεί το εφήμερο και μας απελπίζει το καθημερινό. Κι αυτή ακριβώς η αποτύπωση προσδίδει στους στίχους αλλά και στα πεζά του αυθεντικότητα. Ο ρυθμός τους παρακολουθεί, με κομμένη την ανάσα, την πραγματική ζωή για να φτερουγίσει υπέρ και πέραν με αφοπλιστική απλότητα. Και η επίγευση, αλμυρή και αιμάτινη αναδεικνύει τους πόθους και την απόγνωση του σύγχρονου ανθρώπου».
Σχόλιο από τη Μιράντα Ποτηριάδου, Φεβρ. 2006